“Naar onszelf luisteren lukt niet”

Vincent Bijlo en Gijs Scholten van Aschat over eigen werk

 

Tijdens de Week van het Luisterboek krijg je het Luistergeschenk Beretta Bobcat cadeau in boekhandels en bibliotheken. Gijs Scholten van Aschat sprak Beretta Bobcat niet alleen in maar heeft het ook geschreven. In 2011 won hij de Esta Luisterboek Award met De tuinen van Dorr. Samen met juryvoorzitter en columnist Vincent Bijlo heft hij het glas op de nieuwe winnaar.

 

Vincent Bijlo is met luisterboeken opgegroeid. Maar hoe vaak luistert Gijs Scholten van Aschat naar een gesproken boek?

Gijs Scholten van Aschat: ““Ik vind het prettiger om zelf te lezen, omdat ik sneller lees. Maar ik heb wel veel luisterboeken gehoord. Mijn kinderen smulden van Roald Dahl. Ik heb genoten van Jan Meng, in de auto, op weg naar verre oorden.”

Hoe bent u voorlezer geworden?

Gijs: “Ik werd gevraagd om een luisterboek in te spreken. Sindsdien heb ik er meer vertolkt en ik vind het ontzettend leuk. Het is een extra broodwinning.”

Waarover gaat het Luistergeschenk Beretta Bobcat?

Gijs: “Een jongen van elf vindt de Citroën van zijn buurman de mooiste wagen ooit. Hij helpt hem de auto te wassen en mag mee een ritje maken. Dan vindt hij een handtaspistool, een Beretta Bobcat. Wat als het jongetje daarmee zijn eerste moord pleegt?”

Welke problemen ondervond u bij het schrijven?

Gijs: “Ik had meer dan vijftienduizend woorden. Op een cd passen maar dertienduizend woorden en ik moest het tot één cd beperken.”

Waarin ligt, denkt u, uw grootste talent als verteller?

Gijs: “Of ik nu toneel speel of een boek voorlees, ik kan goed acteren.”

Vorig jaar won u de Esta Luisterboek Award met De tuinen van Dorr. Is dat uw beste luisterboek?

Gijs: “Wat een moeilijke vraag. Ik herbeluister ze niet. Dat kost me veel te veel tijd. Wat ik op televisie doe, zie ik ook nooit terug. De tuinen van Dorr van Paul Biegel vond ik wel de grootste uitdaging, er zitten allemaal liedjes in, wat het erg gevarieerd maakt. Er hangt een hele, kille sfeer. Daaraan pas je je stem aan. Bij Willem Elsschot is de stemming totaal anders. Tsjip speelt zich af in een Vlaamse kroeg. Daar rookt het. Er komt een vrouw op je schoot zitten…”

Welke nieuwe luisterboeken mogen we binnenkort van u verwachten?

Gijs: “Voorlopig staat er niets op stapel. Maar misschien wil ik het complete werk van Vincent Bijlo wel heruitgeven (lacht). Hij doet dat zó slecht…”

Vincent Bijlo: “En ik wil alles van Shakespeare voor je naspelen en dat nieuwe Beretta-boek herschrijven (lacht).”

Vincent Bijlo is juryvoorzitter van de Esta Luisterboek Award. Maar besteedt hij in zijn eigen columns ook aandacht aan luisterboeken?

Vincent: “In mijn columns in het Algemeen Dagblad kan ik luisterboeken moeilijk promoten. Die columns moeten aansluiten bij de actualiteit.”

In de Week van het Luisterboek is het luisterboek toch actueel. Kunt u het dan niet meer aandacht geven?

Vincent: “Dat denk ik niet.”

Wat is uw favoriete luisterboek op de shortlist voor de Esta Luisterboek Award?

Vincent: “Al die verschillende genres vallen moeilijk te vergelijken. Van de hoorcolleges van Maarten van Rossem en Johan Braeckman heb ik enorm genoten. Daaruit onthoud ik veel. Heerlijk duurt het langst van Annie M.G. Schmidt is dan weer kleinkunst. Dat vind ik veel abstracter, maar blijft toch ook hangen.”

U spreekt ook eigen columns in. Luistert u soms opnieuw naar uzelf?

Vincent: “Nee. Hoor ik mezelf opnieuw in mijn eigen luisterboeken, denk ik: dat had ik allemaal veel beter moeten doen.”

Welke tips zou u beginners meegeven om boeiend voor te lezen?

Vincent: “Je moet de tekst tot in de puntjes begrijpen en één of twee zinnen vooruitlezen. Anders weet je niet waar de zin naartoe gaat. Je bent met je ogen ergens anders dan met je stem. Zo weet je waar je moet pauzeren en welke toon je moet zetten.”

Wat hoopt u dit jaar nog uit te brengen?

Vincent: “Begin december wil ik een jaaroverzicht van columns uitgeven op oud faxpapier, zodat het na vier maanden leeg wordt. Dan kan je er zelf nieuwe verhalen in schrijven. Maar of de uitgever dat een goed idee vindt, weet ik niet. In de zomer hoop ik ook te beginnen aan een nieuwe roman, maar misschien komt het er niet van. Momenteel ben ik nog een voorstelling aan het spelen.”